Reytingi hepimiz televizyon ekranlarından gazetelerden duyarız fakat hakkında çok fazla şey bilmeyiz. Reyting, televizyon kanallarının izlenme oranlarının hesaplanarak oluşturulan listeye verilen isimdir. Çok uzun yıllardır televizyon hayatımızda. Gelişen teknoloji sayesinde televizyonlar da değişmekte ve gelişmektedir. Evde olduğumuz vakitlerin çoğunu televizyon izleyerek geçiririz. Dizi olsun, film olsun, maç olsun, herhangi bir televizyon programı olsun fark etmeksizin zevkimize uygun birçok programı izlemekteyiz. Aynı zamanda internet üzerinden de canlı olarak televizyon izleyebilmekteyiz.
Televizyon dizisi ele alalım. Bu dizinin izlenme payının yüzdesi hesaplanmaktadır. Bu pay dizinin reytingini belirlemektedir. Dizinin yayınlandığı her dakika için ortalama seyirci yüzdesi alınmakta ve yüzde de dizinin reytingi olarak kabul edilmektedir. Kısacası dizinin yayınlandığı zaman diliminde kaç kişi tarafından izlendiği reyting sonuçlarını belirlemektedir.
Yazının İçindekiler
Reyting Nasıl Ölçülür?
Reyting sonuçları tüm ülkeden alınıyor zannedilse de aslında yalnızca 2000 civarı aileden alınmaktadır. Değerlendirilen kişilerin sayısının az oluşu reytinglerin sağlıklı olup olmadığı konusunda tartışma yaratmaktadır. Peoplemeter denilen alet bu deneklerin evlerine yerleştirilmektedir. Etik olarak televizyon yapımcıları ve benzeri görevlerde olan kişilerin bulundukları evlere bu cihazlar yerleştirilmemektedir. Bu cihaz 24 saat boyunca evde izlenen programları listelemektedir.
Peoplemeter cihazı bazı koşullara göre evlere dağıtılmaktadır. Bu koşullar kişilerin sosyo-ekonomik durumlarına göre karar verilmekte ona göre dağıtılmaktadır. AB, C1, C2 ve D-E gibi gruplar oluşmuştur. Ailedeki en etkin kişinin mesleğine göre hangi gruba dahil olacakları belirlenmektedir. Ülkemizdeki AB grubuna dahil kişi sayısı 5 milyon civarında iken, diğer gruplar ise TOTAL olarak ifade edilmektedir.
Gruplama işlemi sayesinde hangi programların hangi sosyal grup tarafından izlendiği de tespit edilmektedir. Tüm bu işlemler reyting rakamlarını belirlemektedir. Yüksek reyting alan televizyon programları yüksek reklam ücreti almaktadır. Özellikle dizi ve televizyon programlarının ömrü bu reyting ile doğru orantılıdır. Bir kanal bir saatte 12 dakika reklam yayınlamaktadır. O anda o kanalı izleyen kişi sayısı ne olursa olsun reklamın dakikası değişmemektedir. Fakat az kişi izlediği zaman reklam geliri de az olmaktadır. Bu çerçevede izlenmeyen dizi ya da televizyon programları sponsor bulamaz ve final yapmak zorunda kalır.
Günlük TV Reyting Sonuçları
Dünya genelinde birçok ülkede reyting ölçümü aynı firma tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu şirketin ismi; Nielsen’dir. Bu şirket ülkemizde 1989 yılında reyting ölçümleri yapmaya başlamıştır. AGB Anadolu AŞ adı ile ülkemizde bilinmektedir. 1989 yılında gerçekleşen ilk reyting çalışmaları İstanbul’da 150 aile ile gerçekleştirilmiştir. 2011 yılına kadar bu şirket ülkemizde AGB Nielsen adı ile reyting ölçümlerini yaptı. Fakat 2011 yılında bu şirket ile ilgili bazı şaibeli iddialar ortaya atıldı. Bunun sonuncunda da TNS adlı şirket reyting ölçümlerini devraldı. 2011 yılından beridir reyting sonuçları ülkemizde TNS adlı şirket tarafından ölçülmekte ve yayınlanmaktadır.
Özellikle televizyonlarda duyduğumuz reyting oranları bu şekilde hesaplanmakta ve yayınlanmaktadır. İzlenmeyen dizilerin yayından kaldırılmasının sebebi bu şekildedir. Reytingi belli bir düzeyin altında kalan dizi ve televizyon programları reklam gelirlerini elde edemedikleri için final yapmak zorunda kalırlar. Fakat önceden de belirttiğimiz üzere bu işlem her ev için hesaplanmamaktadır. Ülkemizde seçilen bazı kişilerin evlerinde olan cihaz sayesinde ölçümler gerçekleşmekte ve cihaz sahibi kişinin sosyal ve ekonomik durumuna göre sınıflanmaktadır. Yalnızca belli bir kesimde olan bu cihazların tüm Türkiye reytingleri gibi algılanması kimi zaman tartışmalar yaratsa da istatistiki olarak her araştırma bu şekilde gerçekleşmektedir.
